Dé manier om bij conflicten en complexe(re) vraagstukken met tegengestelde belangen een win-win oplossing te bereiken

 
Auteurs: Jurgen Holtermans en Eva Smits
 

In deze eerste blog van 2017 meteen maar eens iets anders dan wat je van ons gewend bent. In onze eerdere blogs gingen we meestal in op een fiscaal actueel onderwerp.  Oftewel wat we doen. In deze blog gaan we in op hoe en waarom we (Jurgen en Eva) zo werken. Werken volgens de methodiek van collaborative practice.

In deze blog leggen we je uit wat collaborative practice is. We leggen je ook uit wat de voordelen zijn én wanneer en voor wie het interessant is of kan zijn om collaborative practice toe te passen.

Dat laatste is overigens niet alleen in geval van een conflict. Want hoewel collaborative practice oorspronkelijk is ontwikkeld om met name echtscheidingen op een andere manier te begeleiden, collaborative divorce of overlegscheiding, wordt de laatste jaren de methodiek van collaborative practice ook op andere terreinen toegepast: collaborative business of overlegpraktijk.

De collaborative methode leent zich name óók voor complexe(re) vraagstukken die conflictgevoelig zijn en/of sprake is van tegengestelde belangen. Omdat de gesprekken en onderhandelingen binnen de collaborative methode plaatsvinden volgens de Harvard methode – onderhandelen op basis van wederzijdse belangen in plaats van standpunten – is de collaborative methode een bij uitstek geschikte manier om een duurzame win-win oplossing te bereiken.

Niet alleen wij (Jurgen en Eva) zijn enthousiast over collaborative practice. De afgelopen jaren heeft zich in Nederland een grote groep advocaten, coaches en financieel deskundigen gevormd die de collaborative methode omarmen en toepassen. Landelijk verenigd in de Vereniging van Collaborative Professionals, de VvCP, regionaal in zogenaamde practice groups. Onlangs hebben zo’n vijftien collaborative professionals het Collaborative Practice Center gestart, waarvan wij (Jurgen en Eva) ook deel uitmaken. Een prachtig initiatief dat we graag onder je aandacht brengen.
 

Inhoud van deze blog

Wat is collaborative practice?
Wat zijn de voordelen van collaborative practice?
Wanneer of voor wie is of kan collaborative practice interessant zijn?
Nieuw: het Collaborative Practice Center
 

Wat is collaborative practice?

Collaborative practice is een speciaal ontwikkelde methodiek om zakelijke en/of familieconflicten in overleg met elkaar en onder begeleiding van een team van speciaal daarin getrainde professionals op te lossen. De collaborative methode is ongeveer 25 jaar geleden ontwikkeld in Amerika. Intussen is het ook in Nederland, net als in de rest van Europa, een bewezen alternatief voor conflictoplossing naast mediation en andere alternatieve conflictoplossingen.

• Als je een conflict hebt, kun je dat natuurlijk voorleggen aan de rechter. Die doet dan uitspraak en daar moet je het mee doen. Vaak gehoorde bezwaren van de gang naar de rechter zijn echter:
• Je kunt zelf weinig tot geen invloed op de beslissing uitoefenen;
• Een procedure brengt veel kosten met zich mee;
• Het kan lang duren voor er een uitspraak is;
• Je loopt een niet te verwaarlozen procesrisico.

In de praktijk wordt daarom steeds vaker een alternatieve methode voor conflictoplossing toegepast, waarvan mediation de bekendste is. Collaborative practice borduurt daar op voort en gaat eigenlijk verder waar mediation ophoudt.

Bij de collaborative methode werken beide partijen, hun advocaten en overige deskundigen gezamenlijk naar een respectvolle afwikkeling van het conflict. Er wordt gestreefd naar een win-win oplossing waarbij iedereen is gebaat en duurzaam is.

Beide partijen worden bij de collaborative methode ieder apart bijgestaan door een eigen advocaat. Deze advocaat behartigt jouw belangen en biedt juridische hulp vóór, tijdens en ná de teambesprekingen, maar is er niet op uit om de andere partij te benadelen. Het gehele proces en de onderlinge communicatie wordt begeleid door de coach. De coach leidt ook de teambesprekingen en zorgt ervoor dat de gesprekken efficiënt en respectvol verlopen. Naar behoefte wordt het team aangevuld met neutrale deskundigen, zoals een financieel deskundige. Met dit team van professionals worden besprekingen gehouden, waarin je met elkaar naar de best passende oplossing voor het conflict zoekt.

Maar collaborative practice is meer dan alleen een conflict oplossende methode. Het is ook een bij uitstek geschikte manier om te begeleiden en te adviseren bij complexe(re) vraagstukken als er (nog) geen conflict is maar partijen wel tegengestelde belangen hebben. En wanneer is dat nu niet het geval? Of als er tussen partijen grote verschillen zijn in bijvoorbeeld machtsverhouding, kennis van de cijfers, inzicht in de feiten of financiële armslag.
 

Wat zijn de voordelen van collaborative practice?

Het grote voordeel van collaborative practice is dat wordt gewerkt binnen een team van professionals. De professionals zetten zich ieder vanuit zijn of haar eigen expertise in om door samenwerking en overleg partijen te begeleiden bij het bereiken van de best passende oplossing voor hun geschil zonder naar de rechter te gaan. Door het werken in een interdisciplinair team kan het meest optimale resultaat worden behaald bij conflicten tussen partijen of bij complexe(re) vraagstukken met tegengestelde belangen.

Ter vergelijking, bij mediation heb je slechts één mediator die bovendien slechts als procesbegeleider optreedt. Op de achtergrond heb je misschien wel een advocaat of een financieel adviseur, en de andere partij heeft dat misschien ook wel, maar die zitten niet tijdens de mediationgesprekken aan tafel en kunnen je dan dus op dat moment niet steunen en niet je belangen behartigen. Bovendien hebben zij zich niet gecommitteerd aan vooraf met elkaar overeengekomen en vastgelegde (werk)afspraken en doelstellingen. Dat geeft in de praktijk ruis en leidt veelal tot ongewenste vertraging, meer kosten en minder kans van slagen dat een optimaal resultaat wordt bereikt.

De voordelen van collaborative practice zijn dus:

• Je eigen advocaat zit naast je aan de overlegtafel, die jou vóór, tijdens en ná de teambesprekingen met juridisch advies bijstaat en die jouw belangen behartigt zonder de belangen van de ander uit het oog te verliezen;
• Het gehele overlegproces wordt begeleid door een neutrale coach, die niet alleen maar procesbegeleider tijdens de teambesprekingen is, maar je ook buiten de teambesprekingen om begeleidt en er voor zorgt dat de communicatie respectvol verloopt;
• Er is een neutrale financieel deskundige, die zonder belangenverstrengeling advies geeft over financiële en fiscale vraagstukken en inzichtelijk maakt wat de gevolgen zijn van bepaalde oplossingsrichtingen, zodat je weloverwogen keuzes kunt maken en beslissingen kunt nemen.

Het zal niet als een verrassing klinken dat collaborative practice bepaalde spelregels kent. Die zijn wat de professionals betreft vastgelegd in de voor de leden van de VvCP geldende Gedragscode en daarnaast wordt bij elke collaborative een zogenaamde deenemersovereenkomst opgesteld.

De deelnemersovereenkomst dient mede om maximale inspanning door het gehele team en het bereiken van de best passende oplossing voor de cliënten te waarborgen. Zo wordt onder meer in de deelnemersovereenkomst een diskwalificatieclausule opgenomen voor als partijen er uiteindelijk toch niet uitkomen; in dat geval mogen de advocaten hun cliënten niet vertegenwoordigen in een procedure en moeten ook de coach en de financieel deskundige hun werkzaamheden staken.
 

Wanneer en voor wie is of kan collaborative practice interessant zijn?

De interdisciplinaire aanpak zorgt dat de collaborative methode bij uitstek geschikt is voor complexe(re) conflicten of conflictgevoelige vraagstukken.

Denk bijvoorbeeld aan echtscheidingen van vrije beroepsbeoefenaren en ondernemers, waarbij de waardering van de onderneming een issue kan zijn en de financiële verwevenheid tussen privé en zakelijk vaak tot lastig te bespreken en op te lossen situaties leidt.

Of de afwikkeling en verdeling van een nalatenschap, waarbij emoties hoog kunnen oplopen en waarvan de emotionele waarde niet te taxeren is.

Op zakelijk gebied kun je bijvoorbeeld denken aan de ontvlechting van een maatschap of ander samenwerkingsverband van vrije beroepsbeoefenaars, zoals medisch specialisten, huisartsen, tandartsen, advocaten, notarissen, architecten, accountants en belastingadviseurs. Of conflicten tussen aandeelhouders van een B.V. of een N.V.

En wat te denken van arbeidsconflicten; deze lenen zich bij uitstek voor de collaborative methode.

Ook in minder complexe gevallen biedt de collaborative methode voordelen. Het zorgt er voor dat het conflict in minder tijd, minder kosten en minder frustratie wordt opgelost en afgerond.

En zelfs als er (nog) geen conflict is, kan de collaborative methode een uitstekende manier zijn om resultaat te bereiken. Bijvoorbeeld in geval van een bedrijfsopvolging binnen de familie, waar belangen toch vaak uit elkaar kunnen lopen en zorgvuldige begeleiding via de collaborative methode toekomstige conflicten kan voorkomen of in ieder geval zoveel mogelijk beperken.
 

Nieuw: het Collaborative Practice Center

Collaborative practice wordt in Nederland toegepast door speciaal daarin getrainde advocaten, coaches, financieel deskundigen aan wie hoge professionele en kwaliteitseisen worden gesteld. Deze professionals hebben zich in Nederland verenigd in de VvCP.

De meeste leden van de VvCP zijn daarnaast ook lid van een practice group. Dit zijn in beginsel intervisiegroepen waarin collaborative professionals met elkaar hun kennis en vaardigheden rondom de collaborative methode verder ontwikkelen. Ook delen zij met elkaar opgedane ervaringen. Op die manier leren zij van elkaar, zodat zij jou best practice kunnen bieden.

Het Collaborative Practice Center is ook zo’n practice group. En wel een speciale practice group, omdat het Collaborative Practice Center zich niet uitsluitend op collaborative divorce of overlegscheiding richt, maar óók op collaborative business of overlegpraktijk. Door zich juist óók op collaborative business te richten, willen de leden van het Collaborative Practice Center deze variant nadrukkelijk onder de aandacht brengen en in de praktijk toepassen.

Het Collaborative Practice Center bestaat uit zelfstandig gevestigde en niet aan elkaar gelieerde advocaten op het terrein van het familierecht, ondernemingsrecht en arbeidsrecht, coaches en financieel deskundigen. Eén voor één zeer ervaren op hun eigen werkterrein en inmiddels ervaren in de collaborative methode.

Belangrijk om óók te vermelden is wat het Collaborative Practice Center zeker niet is. Het is zeker niet een besloten groep die uitsluitend met elkaar interdisciplinaire teams vormt en uitsluitend met elkaar samenwerkt. De leden van het Collaborative Practice Center werken ook veelvuldig samen met collaborative professionals die geen lid zijn van het Collaborative Practice Center. Het zijn immers de cliënten die uiteindelijk de keuze voor de collaborative professionals maken en het interdisciplinaire team samenstellen.

Dus … heb je een (dreigend) conflict en kom je er met de andere partij niet uit, of speelt een complex vraagstuk en wil je het op een echt andere manier aanpakken? Neem dan gerust en geheel vrijblijvend contact met ons op of met één van de andere leden van het Collaborative Practice Center dan wel een andere collaborative professional. We helpen je graag bij het vinden van de professionals die het beste bij jou én het conflict of vraagstuk passen en samen met jou aan de oplossing kunnen werken.

Kijk voor meer informatie over het Collaborative Practice Center en de daarbij aangesloten advocaten, coaches en financieel deskundigen op www.collaborativepracticecenter.nl.